Özgül Öğrenme Güçlüğü

Çocuğunuzun; Zekası normal olmasına rağmen, beklediğiniz performans ile gösterdiği performans birbirinden çok farklı ise, her hangi bir alanda yaşıtlarından anlamlı düzeyde farklılık gösteriyorsa, okuma-yazma ya da matematik alanında sistematik hatalar yapıyorsa ÖZGÜL ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜNDEN şüphelenebilirsiniz.

Öğrenme güçlüğünün en genel tanımı ‘’Çocuğun beklenilen performansı ile gösterdiği performansının birbirinden farklı olmasıdır.’’ Yani çocukta gözlenen hiç bir yetersizlik olmamasına rağmen performansının düşük olmasıdır. Bu performans düşüklüğünün temelinde yatan en önemli faktör; Özgül öğrenme güçlüğünde bireyin öğrenme esnasında kendini düzenleyememesinden dolayı öğrenmede güçlük yaşamasıdır. Bu bireye kendini düzenleme becerileri öğretildiği takdirde yaşayabileceği güçlüklerle başa çıkabilme becerisini kazanmış olacaktır. Sonuç olarak bireyin öğrenme motivasyonu artarak, performansını geliştirebilecektir.

DSM-IV (2001) Özgül Öğrenme Güçlüğü Belirtileri

Özel öğrenme güçlüğü olan birey;

• Öğrenmede çok önemli olan bilgiyi işleme sürecinin (bilginin alınması, düzenlenmesi, bellekte depolanması ve iletilmesi) bir kısmında ya da hepsinde sorun yaşayabilir.
• Okul öncesi dönemden itibaren dil, algı, kavram, motor-koordinasyon, bellek, dikkat-konsantrasyon, sıralama, organizasyon, duygusal-sosyal alanlarda güçlükler yaşayabilir.
• Hızlı verilen işitsel uyaranları işlemleme ve ayırt etmede sorun yaşayabilir. Bu durum okuma güçlüğü yaşanmasının nedenlerinden birini oluşturmaktadır.
• Sözcük bulmada, bilinen objeleri, eylem sözcüklerini isimlendirmede, ses ya da hecelerin ardışıklığını (şeftali-feştali vb.) öğrenmede, sözcükleri doğru telaffuz (para-pala vb.) etmede, basit kafiyeli sözcükleri (taç-maç vb.) öğrenmede zorlanabilir.
• Sesler ile ses sembolleri arasındaki bağlantıları öğrenmede zorlanabilir.
• Sözcüklerdeki benzeşen sesleri (kız-kıs, mal-nal, kar-gar vb.) algılamada zorlanabilir. Bir sözcüğün seslerini ya da hecelerini (m-s-a, kel-i-me vb.) yanlış ayırabilir.
• Yaşıtlarına oranla daha fazla okuma hatası yapabilir.
• Bir metni okurken, satır, sözcük, hece, ses atlama, okuduğunu tekrar okuma ve okuduğu yeri kaybetme, okurken ya da yazarken bazı sesleri, (b-d-p, m-n, f-v vb.) karıştırma, gördüğü ses sembolü, sayı ya da sözcükleri (15-51, 6-9, b-d, ve-ev, ne-en vb.) ters okuma ve yazma gibi hatalar yapabilir.
• Eşleştirme (benzerlik, farklılık), Sınıflandırma (boyut, renk ve şekillerine göre objeleri sınıflama) ve sıralama (büyükten küçüğe sıralama vb.), sözel yönergeleri karıştırma, uyaranları sınıflandırma, gruplandırma, sıralama, mekânı algılama güçlükleri ile yön karıştırma (kitabı ters tutma, ayakkabıları ters giyme) gibi güçlükler yaşayabilir.
• Görsel ve işitsel algı sorunları (ayrımlaştırma, figürzemin, hafıza alanlarında), dokunsal algı sorunları (dokunarak ayrımlaştırma ve tanımada güçlük çekme) ve kinestetik algı sorunları (dans, ip atlama gibi aktivitelerde zorlanma, mekânsal algı güçlükleri, mekânda yönelme, pozisyonu algılamada zorluk çekme, yön bulmakta zorlanma) gibi sorunlar yaşayabilir.
• Özel öğrenme güçlüğünde okuma yazma gibi becerilerin yanı sıra ince motor beceriler, denge ve motor-koordinasyonla ilgili çeşitli sorunlar görülmektedir. Bu bireyler tekrarlandıkça otomatikleşmesi öngörülen motor becerilerde sorun yaşayabilirler.
• Özel öğrenme güçlüğünde kısa süreli, uzun süreli ve işleyen bellek ile ilgili güçlükler yaşanır. Bu bireyler; şiirleri, şarkıları, çevresindeki kişilerin isimlerini, işittiklerini, gördüklerini ve bunların sırasını, sürekli tekrarlanan işleri yapmayı hatırlamada güçlük çekebilirler.
• Sözlü yönergeleri dinlemede, izlemede zorlanabilir. Dikkatini bir noktaya odaklamakta güçlük çeker. Okurken, yazarken de dikkat problemleri yaşayabilir.
• Haftanın günlerini, ayların, mevsimlerin, sayıların, alfabenin harf sırasını karıştırır. Ayrıca belirli bir sıra içinde yapılması ya da bilinmesi gereken şeylerin sırasını karıştırır, dinlediği, okuduğu bir öyküyü anlatması istendiğinde öykünün başını sonunu karıştırabilir.

Merkezimize özel öğrenme güçlüğü tanısıyla başvuran bireyin klinik ve diğer raporlarına bakarız. Kullandığı cihazlar, optik araçlar ve ilaçlar varsa bu araçları sorgularız.

Bireyi çok yönlü değerlendirerek hangi alanda zorlandığını belirginleştiririz. Değerlendirme alanlarımız:

1. Okuma becerileri
   • Doğru okuma
   • Akıcı okuma
   • Okuduğunu anlama
2. Yazma becerileri
   • Doğru yazma
   • Akıcı yazma
   • Etkili yazma
3. Temel aritmetik becerileri
   • Doğru işlem yapma
   • Akıcı işlem yapma
   • Problem çözme
4. Dikkat becerileri
   • Dikkat-odaklanma
   • Dikkatini sürdürme
   • Dikkatini kontrol edebilme
5. Çalışma becerileri
   • Çalışmaya başlayabilme
   • Çalışmayı sürdürebilme
   • Çalışma alışkanlığı
6. Bağımsız yaşam becerilerinin değerlendirilmesi
7. Küçük çocuklarda gelişimsel alanlara ilişkin değerlendirme

Bireyin performans değerlendirilmesi sonucunda; Görsel, işitsel, dokunma ve kinestetik algının geliştirilmesi, bu algılara ait ayrımlaştırma, dikkat ve bellek, ardışıklık becerilerinin artırılması, motor koordinasyon becerilerinin geliştirilmesi, Fonetik farkındalığın artırılması, dinleme, konuşma becerilerinin geliştirilmesi, kavram ve düşünme süreçlerinin desteklenmesi, okuma-yazma, matematik gibi akademik becerilerin eğitimi, kendini düzenleme ve organize olma becerileri ile ilgili çalışmalar yapmaktayız.