Uzay Terapisi

Uzay terapisi, bedensel engel ile ilişkili bozuklukları,  eksiklikleri tedavi etmek için mevcut tedavi yöntemlerine alternatif bir yöntemidir. 2 yaşından yetişkinliğe kadar uygun kabul edilir. Mevcut tedavi ile birlikte böyle bir terapi uygulanması motor gelişimi artırabileceği düşünülmektedir. Bu metod özel olarak dizayn edilmiş elbise, iyi yapılandırılmış tedavi protokolü ve evrensel terapi kafesi uygulamalarının bütünüdür.

Uzay terapi egzersiz destek ünitesinin içerdiği malzemeler;

• Evrensel terapi kafesi,
• Sedye, yer minderleri, kasalı minderle, sandalye, yürütme rayı, destek ipleri, kancalı lastikler, destek bantları, makaralı destek ipleri, ağırlıklar, taşıyıcı kemerler, üst ve alt ekstremite rotorlar, kanca ve taşıma halkaları ve özel aparatlar
• Özel kumaştan tasarlanmış yelek, şort, dizlik, ayak aparatı içerir.

Uzay terapi uygulamasında şu sıranın takip edilmesi önerilmiştir. Terapi öncesi pasif germe egzersiz uygulaması yapılması, gövde ve ekstremitelerin uygun pozisyonlanması sonrasında hastanın motor fonksiyonel durumuna göre dikkatli egzersiz yapılması önerilmiştir.

Bu tedavi üç prensibe dayanmaktadır;

• Kıyafetlerin etkisi (dirence karşı çalışmak, artan propriosepsiyon ve yeniden düzenleme),
• Yoğun terapi;
• Motor harekete hastanın aktif katılımı şeklindedir

Literatürdeki çalışmalar uzay terapinin motor fonksiyonu, postürü iyileştirmek, hareket açıklığını artırmak, vestibüler sisteme propsioseptif girdi sağlamak, yürüyüş hızı ve dakikada atılan adım sayısını artırmak, gövde kontrolünü artırmak yönünde faydaları olduğunu savunmaktadır.

Tedavinin teorisi; yetersiz fonksiyonların belirlenmesi, uygun pozisyon ve bu pozisyonda uygun terapiyle doğru hareketi öğreterek beyni yeniden eğitmektir Uzay terapi metodu adı ile anılan bu yöntem ”mümkün olduğunca vücudun normale yakın diziliminin sağlanması, stabilizasyon, uyarılma, selektif kas aktivasyonu, transfer ve fonksiyonel aktiviteler ile ince ve kaba motor becerilerin gelişiminin desteklenmesi ve yürüyüşün normalize edilmesi” ni ifade etmektedir

Uzay terapinin uygulama alanları;

• Serebral Palsi (CP)
• Spina Bifida
• Gelişimsel gerilik
• Down sendromu
• Spor yaralanmaları
• Romatoid artrit
• Ortopedik hastalar
• Vestibuler hastalıklar
• Duyusal rahatsızlıklar
• Kas transplantasyonu

Uzay terapi de kullanılan bağlantılar ile fizyoterapistin çocuğun vücudunu dik eksende en iyi şekilde konumlandırılmasını sağlar. Elbise ile beyin ve periferik kaslar arasındaki iletişimi ve kassal kan akışını hızlandırdığı düşünülmektedir. Uzay terapi elbisesinin eklemlerde oluşturduğu yük ile duyusal ve proprioseptif bilgiyi geliştirdiği kabul edilir. Uzay terapi metodunun, kas kuvveti ve fiziksel kondisyonu da artırdığı düşünülmektedir. Kasları doğru postürde pozisyonlayıp yoğun egzersiz protokolleri ile beyni yeniden eğiterek postüral düzgünlüğü artırdığı savunulmaktadır.

Uzay terapisi kıyafetin yanı sıra Evrensel Terapi (kafes) Ünitesi’ni de içerir. Evrensel kafes sistemi eni ve boyu iki metre olmak üzere standart boyuttadır. Kafesin kenarlarında ve üstünde bağlantı kordon ve kancalarının bağlantısına izin veren bağlantı delikleri mevcuttur. Kafes şeklindeki terapi ünitesine alınan hastalar özel elastik bantlarla bağlanır ve bağlanan bantlara gerekli olan gerilim verilir. Oluşan gerilim kuvveti sayesinde yer çekimi elemine edilir, hastanın normalde yapamadığı birçok hareketi yer çekimi olmadan yapması sağlanır. Eklem, ligaman, kas, tendon ve eklem kapsülünün propriosepsiyonu ne kadar iyi olursa kasların ve vücut kısımlarının dizilim ve birbiriyle bağlantısı da o kadar doğru olur. Böylece anormal postüral kontrol azalarak normal postüral kontrolün artması beklenir.

Uzay terapi elbise ve kafes sistemi içerisindeki uygulamaların bütünüdür. Elbise ile dik eksende hizalanan çocuğun izole kas eğitimi sağlanarak, amaca yönelik fonksiyonların çalışılması ve geliştirilmesi için izin verir (destekli oturma,  emekleme, sıralama, destekli ayakta durma, destekli yürüme gibi).

Normalde fizyoterapist desteği ile yapılabilecek uygulamalarda; fiztoterapiste destek olacak; farklı boylarda gövde kemerleri, diz, kalça, omuz için ayrı, emeklemeye yönelik tedavi pedleri, esnek olmayan boyu ayarlayabilen bağlantı kordonları, denge ve hareketli aktivitelerin çalışılmasına yönelik elastik bağlantı kordonları, merdiven çıkıp inmeye hazırlık ve ağırlık aktarma için basamak set ile yürüme için ray sistemi içerir. Bu metodun yoğun egzersiz uygulaması ile diğer terapi programlarından daha hızlı şekilde iyileşme sağladığı iddia edilmektedir.

Uzay terapinin vücudu olabildiğince normal hale getirdiği, kaba motor becerileri kolaylaştırdığı ve yürüyüş paternini düzelttiği savunulmaktadır.

Kurumumuzda bedensel yetersizliği olan bireylerin ihtiyaçları doğrultusunda uzay terapi uygulamalarını aktif bir biçimde uygulamaktayız.